कार्तिक पौर्णिमा हिंदू धर्मातील एक पवित्र आणि महत्त्वपूर्ण सण आहे, जो दिवाळीनंतर पंधरा दिवसांनी येतो. या दिवशी शुक्ल पक्षातील पौर्णिमा तिथी असते, त्यामुळे हा दिवस अत्यंत शुभ मानला जातो. कार्तिक महिन्याच्या पौर्णिमेला ‘त्रिपुरारी पौर्णिमा’ म्हणूनही ओळखले जाते. या दिवशी विशेषतः गंगा नदीसारख्या पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करण्याची, उपवास करण्याची आणि दीपदान करण्याची परंपरा आहे. असा समज आहे की या दिवशी केलेले धार्मिक कृत्ये आणि दान भक्तांच्या जीवनात सकारात्मक ऊर्जा, सुख-समृद्धी आणि पापमुक्ती आणतात.
दीपदान का महत्त्व
दीपदान म्हणजे दिव्यांचे दान करणे, जे कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी अत्यंत महत्त्वपूर्ण मानले जाते. या दिवशी दिवे प्रज्वलित करून नदीच्या तटावर तरंगवले जातात. विशेषतः गंगेसारख्या पवित्र नद्यांवर दीपदान केल्याने अधिक पुण्य मिळते, असे मानले जाते. पुराणात उल्लेख आहे की, या दिवशी देवगण गंगेच्या किनाऱ्यावर येतात आणि दिव्यांच्या प्रकाशात ‘देव दिवाळी’ साजरी करतात. भक्तांसाठी हा एक धार्मिक उत्सव असतो, ज्यामुळे त्यांना जीवनात शांती, आनंद, आणि संपन्नता प्राप्त होते.
Shivaram rajguru Mahiti Marathi | शिवराम राजगुरू माहिती मराठीत
कार्तिक पौर्णिमा 2024 मुहूर्त
या वर्षी कार्तिक पौर्णिमा 15 नोव्हेंबर 2024 रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशीचे शुभ मुहूर्त खालीलप्रमाणे आहेत:
- ब्रह्म मुहूर्त: 4:58 ते 5:51 (पहाटे) – स्नान व दानासाठी अत्यंत शुभ वेळ.
- सूर्योदय: 6:44 (सकाळी) – शुभ स्नान व दानासाठी उपयुक्त वेळ.
- अभिजीत मुहूर्त: 11:44 ते 12:27 (दुपार) – दान व पूजेसाठी उत्तम वेळ.
- व्यतिपात योग: पहाटे 7:30 पर्यंत – सर्व धार्मिक क्रिया करण्यासाठी शुभ योग.
- भरणी नक्षत्र: सकाळी 7:30 पासून रात्री 9:55 पर्यंत – स्नान व पूजेसाठी लाभकारी नक्षत्र.
या शुभ वेळांमध्ये स्नान, दान, आणि दीपदान केल्यास भक्तांना अधिक पुण्य प्राप्त होते आणि आयुष्यात सकारात्मक फल येते.
दीपदानाची विधी (दीपदान कसे करावे)
कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी दीपदानाची एक विशेष धार्मिक पद्धत आहे. त्याची चरणवार माहिती पुढीलप्रमाणे आहे:
- सकाळी गंगास्नान: पवित्र गंगा नदी किंवा इतर पवित्र नदीत स्नान करून शुद्धीकरण करणे. नदी उपलब्ध नसल्यास घरातच पवित्र जल वापरून स्नान केले जाऊ शकते.
- पूजा आणि उपवास: स्नानानंतर सत्यनारायण पूजा, भगवान शंकराची पूजा, अथवा आवडत्या देवतेची पूजा करावी. अनेक भक्त या दिवशी उपवास धरतात आणि आपल्या इच्छेप्रमाणे व्रत पाळतात.
- दीप प्रज्वलित करणे: संध्याकाळी सूर्यास्तानंतर तुप किंवा शुद्ध तेलाने दिवे प्रज्वलित करावे. एक किंवा अनेक दिव्यांचा वापर करता येतो.
- दीपदान: प्रज्वलित दिवे नदीच्या तटावर, मंदिरात किंवा घराच्या अंगणात ठेवून त्यांना नदीत सोडावे. काही भक्त दिवे पानांवर ठेवून त्यांना पाण्यात सोडतात, जे विशेष शुभ मानले जाते.
कार्तिक पौर्णिमेचे फायदे
कार्तिक पौर्णिमेला दीपदान केल्याने भक्तांना विविध आध्यात्मिक आणि धार्मिक लाभ मिळतात. त्यात काही प्रमुख फायदे असे आहेत:
- अक्षय पुण्य: या दिवशी केलेले दीपदान अक्षय पुण्य देणारे मानले जाते. देवांचा आशीर्वाद मिळाल्याने जीवनात शांतता आणि समाधान येते.
- पितृदोष निवारण: दीपदान केल्याने पितृदोष दूर होतो आणि पूर्वजांना शांती मिळते.
- पापांचा शमन: पुराणांनुसार, या दिवशी स्नान आणि दीपदान केल्याने पापांचा नाश होतो.
- सुख-समृद्धी: दीपदान आर्थिक समृद्धी, शांती, आणि जीवनात सकारात्मकता आणण्यासाठी फायदेशीर ठरते.
दीपदानाची विशेष पद्धत
दीपदान करताना नदीच्या तटावर किंवा घरात दिवे लावण्याची खास पद्धत आहे. दिव्यांमध्ये तुप किंवा शुद्ध तेलाचा वापर करावा आणि एक किंवा अधिक वाती प्रज्वलित कराव्यात. या दिवशी चांदीचे दिवे, चंदन, पांढरे वस्त्र इत्यादींचे दान केल्यास चंद्राचे शुभ फल प्राप्त होते. ही क्रिया जीवनात स्थिरता, शांती, आणि सुख आणण्यासाठी लाभदायक मानली जाते.
शुभ संयोग आणि धार्मिक परिणाम
कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी अनेक शुभ योग तयार होतात, ज्यांचा धार्मिक दृष्टिकोनातून विशेष महत्त्व आहे. या शुभ योगांत स्नान, उपवास, भगवान शंकराची पूजा, आणि दीपदान केल्याने भक्तांच्या जीवनात सकारात्मक फलदायी परिणाम दिसून येतात. विशेषतः त्रिपुरारी पौर्णिमेला भगवान शंकराची पूजा करून दीपदान केल्यास जीवनातील अडथळे दूर होतात आणि आयुष्यातील सर्व प्रकारच्या समस्या शांत होतात, अशी श्रद्धा आहे.
कार्तिक पौर्णिमेचे आध्यात्मिक महत्त्व
कार्तिक पौर्णिमा हा हिंदू धर्मातील एक पवित्र सण आहे. या दिवशी देवी-देवता वाराणसीत येऊन भगवान शंकराची पूजा करतात, असा समज आहे. पुराणांनुसार, या दिवशी देवता गंगेच्या तटावर एकत्र येतात आणि दिव्यांच्या प्रकाशात ‘देव दिवाळी’ साजरी करतात. म्हणूनच या दिवशी दीपदान आणि पूजा केल्यास भक्तांच्या जीवनात देवांचा आशीर्वाद प्राप्त होतो.
सम्बंधित ख़बरें
Zade lava Zade Jagva Essay, Slogans, Poem In Marathi | झाडे लावा झाडे जगवा
कार्तिक पौर्णिमा च्या शुभेच्छा ! kartik purnima wishes In Marathi
- “कार्तिक पौर्णिमेच्या पवित्र दिवशी तुम्हाला आनंद, शांती आणि समृद्धी लाभो. भगवान शंकराच्या कृपेने जीवनातील सर्व अडचणी दूर होवोत. कार्तिक पौर्णिमा शुभेच्छा!”
- “गंगा स्नान, दीपदान, आणि शंकर पूजेतून मिळणारं पुण्य तुमच्या आयुष्यात सुख-समाधान घेऊन येवो. कार्तिक पौर्णिमेच्या पावन दिवशी तुम्हाला मनःशांती लाभो!”
- “या कार्तिक पौर्णिमेला आपल्या जीवनात प्रकाश आणि सकारात्मकता पसरू दे. भगवान शिव आणि विष्णूच्या कृपेने तुमचे जीवन शुभ, मंगलमय होवो. कार्तिक पौर्णिमा हार्दिक शुभेच्छा!”
- “कार्तिक पौर्णिमेच्या पवित्र दिवशी केवळ पवित्र विचार करा, सकारात्मक ऊर्जेला आमंत्रण द्या. दिव्यांच्या प्रकाशात तुमचे जीवन उजळून निघो. कार्तिक पौर्णिमेच्या हार्दिक शुभेच्छा!”
- “भगवान शंकराच्या कृपेने आपले जीवन सुख-समृद्धी आणि समाधानाने परिपूर्ण होवो. कार्तिक पौर्णिमेच्या पावन शुभेच्छा आणि दीपदानाच्या उत्सवाचा आनंद अनुभवावा!”
निष्कर्ष
कार्तिक पौर्णिमा हा सण भक्तांसाठी धार्मिक आणि आध्यात्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. दीपदान, गंगा स्नान, उपवास, आणि शंकराची पूजा यांमुळे भक्तांचे जीवन सुख-समृद्धी, शांती, आणि सकारात्मक ऊर्जा याने समृद्ध होतं. 2024 मध्ये, हा पवित्र दिवस 15 नोव्हेंबर रोजी येणार आहे. या दिवशी विविध शुभ योग तयार होणार आहेत, ज्यामुळे स्नान, दान, आणि पूजा अधिक प्रभावी ठरतात. श्रद्धाळू भक्तांसाठी हा एक अद्भुत दिवस आहे, ज्याद्वारे ते अक्षय्य पुण्य प्राप्त करू शकतात आणि आपल्या जीवनात शांती आणि संतोष अनुभवू शकतात.
प्रश्न: कार्तिक पौर्णिमा का महत्त्वपूर्ण मानली जाते?
उत्तर: कार्तिक पौर्णिमा हा हिंदू धर्मातील पवित्र सण आहे, जो कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेला साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान शंकराने त्रिपुरासुर राक्षसाचा वध करून देवांना मुक्त केले होते, त्यामुळे या दिवशी देव दिवाळी साजरी केली जाते. पवित्र नद्यांमध्ये स्नान, दान, आणि पूजा केल्यास भक्तांना अक्षय्य पुण्य मिळते आणि पापांपासून मुक्ती मिळते, असा विश्वास आहे.
प्रश्न: कार्तिक पौर्णिमेला दीपदान का करतात?
उत्तर: कार्तिक पौर्णिमेला दीपदान करण्याची परंपरा आहे कारण या दिवशी भगवान शंकराने त्रिपुरासुराचा नाश केला होता. दीपदान केल्याने देव आणि पूर्वजांना श्रद्धांजली अर्पण होते, आणि यामुळे सुख, समृद्धी आणि शांतता लाभते. पवित्र नद्यांच्या तटावर दिवे लावण्याचे विशेष महत्त्व आहे.
प्रश्न: कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी कोणत्या वस्तूंचे दान करावे?
उत्तर: कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी स्नान केल्यानंतर तांदूळ, दूध, साखर, चांदी, पांढरे वस्त्र, आणि फळे यांसारख्या वस्तूंचे दान करावे. असे मानले जाते की या दिवशी केलेल्या दानाने चंद्राच्या शुभ फलांची प्राप्ती होते आणि मानसिक शांती लाभते.
प्रश्न: कार्तिक पौर्णिमेला कोणती पूजा करावी?
उत्तर: या दिवशी भगवान शंकराची पूजा करावी, तसेच सत्यनारायणाची पूजा आणि चंद्रपूजाही केली जाते. कार्तिक पौर्णिमेच्या रात्री चंद्राला अर्घ्य देणे अत्यंत शुभ मानले जाते, ज्यामुळे मनाची शांती आणि सकारात्मक ऊर्जा प्राप्त होते.
प्रश्न: कार्तिक पौर्णिमा 2024 मध्ये कधी आहे आणि त्या दिवशी मुहूर्त काय आहे?
उत्तर: कार्तिक पौर्णिमा 2024 मध्ये 15 नोव्हेंबर रोजी आहे. या दिवशी ब्रह्म मुहूर्त पहाटे 4:58 ते 5:51 पर्यंत आहे, जो स्नान आणि दानासाठी योग्य मानला जातो. सकाळी 11:44 ते दुपारी 12:27 पर्यंत अभिजीत मुहूर्त आहे, जो सर्व प्रकारच्या धार्मिक कार्यांसाठी अत्यंत शुभ आहे.
हे पण वाचा :
- Ghorkashtodharan अघोरकष्टोद्धारणस्तोत्रम् Stotra In Marathi घोरआष्टक स्तोत्र
- Swami Samarth Real Experience Story| 8 वीतच स्वामींचे दर्शन, पण ओळखू शकले नाही! प्रिया ताईंच्या खरा अनुभव- श्री स्वामी समर्थ
- हनुमान चालीसा मराठी | Hanuman Chalisa Marathi – अर्थ, फायदे, वाचनाचे महत्त्व आणि आध्यात्मिक महत्त्व PDF Download
