ICAR-NRCP Solapur,Pomegranate dried arils: डाळिंबाच्या दाण्यांचे संरक्षण: सोलापूर एनआरसीपीचे नवे तंत्रज्ञान शेतकऱ्यांसाठी वरदान! महाराष्ट्रामध्ये डाळिंब हे अत्यंत महत्वाचे आणि निर्यातक्षम फळ आहे. विशेषतः सोलापूर, सांगली, सातारा आणि अहमदनगर जिल्ह्यांमध्ये डाळिंब शेती मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. मात्र, डाळिंबाचे दाणे फार काळ टिकत नाहीत, त्यामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात पोस्ट-हार्वेस्ट नुकसान सहन करावे लागते.
या समस्येवर एनआरसीपी सोलापूरची अभिनव संकल्पना
(ICAR-NRCP, Solapur) म्हणजेच आयसीएआर-राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्र, सोलापूर यांनी डाळिंब साठवणुकीच्या समस्येवर अत्याधुनिक आणि वैज्ञानिक पद्धतीने उत्तर दिले आहे. त्यांनी एक नवीन तंत्रज्ञान विकसित केले आहे, ज्यामुळे डाळिंबाचे दाणे अधिक काळ टिकतात आणि त्यांची गुणवत्ता अबाधित राहते.
ओस्मोटिक प्री-ट्रीटमेंट (Osmotic Pre-Treatment) — गुणवत्तेचे रक्षण करणारी पद्धत
परंपरागत सुकवण्याच्या पद्धतीमध्ये जास्त वेळ आणि वीज लागते, शिवाय दाण्यांची चव आणि पोतही बिघडतो. एनआरसीपीने यावर उपाय म्हणून ओस्मोटिक प्री-ट्रीटमेंट आणि ओस्मो-असिस्टेड ट्रे ड्रायिंग (OATD) तंत्रज्ञान विकसित केले आहे.
या तंत्रज्ञानाचे फायदे:
- सुकवण्याचा कालावधी सुमारे ९ तासांनी कमी
- वीज वापरात मोठी बचत
- दाण्यांचा मऊपणा, गोडी आणि चव टिकून राहते
- उत्पादनाची गुणवत्ता अधिक चांगली
MAP (Modified Atmosphere Packaging) – सहा महिन्यांची साठवणूक शक्य!
MAP पद्धतीच्या साहाय्याने, वाळवलेले डाळिंब दाणे ६ महिन्यांपर्यंत टिकवता येतात. ही प्रक्रिया जरी काही प्रमाणात पौष्टिक घटकांमध्ये घट करत असली, तरी ग्राहकांना हवे असलेले चव, पोत आणि टिकावूपणा कायम राहतो – जे मार्केटमध्ये यशस्वी विक्रीसाठी अत्यंत आवश्यक आहे.
ग्रामीण उद्योजकांसाठी सुवर्णसंधी
एनआरसीपीचे हे तंत्रज्ञान केवळ शेतकऱ्यांसाठीच नाही, तर ग्रामीण उद्योजकांसाठीही एक मोठी संधी घेऊन आले आहे. या प्रक्रियेमुळे डाळिंब दाण्यांचे मूल्यवर्धन (value addition) करून नवे उत्पादने तयार करता येतात, जी देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठांमध्ये विकता येतील.
तंत्रज्ञानाचा वापर, शाश्वत उत्पन्नाची हमी
डाळिंब शेतीला लाभदायक बनवण्यासाठी पोस्ट-हार्वेस्ट तंत्रज्ञान आवश्यक आहे. एनआरसीपीच्या या तंत्रज्ञानामुळे शेतकऱ्यांचा तोटा टळतो, उत्पादन साठवणूक करता येते आणि बाजारात चांगले दर मिळू शकतात. भविष्यात, अशा तंत्रज्ञानाचा अधिकाधिक प्रसार करून शेतीमधून अधिक उत्पन्न मिळवणे शक्य होणार आहे.
आपल्या प्रतिसादाची वाट पाहत आहोत!
आपण शेतकरी, उद्योजक किंवा प्रक्रिया उद्योगात रस असलेले व्यावसायिक असाल, तर हे तंत्रज्ञान तुमच्यासाठी गेम चेंजर ठरू शकते! खाली कॉमेंटमध्ये आपले मत नक्की लिहा.
📌 या माहितीचा उपयोग होईल असे वाटत असल्यास, कृपया शेअर करा!
